Choroby

DEPRESJA

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) depresja stanowi obecnie czwarty najpoważniejszy problem zdrowotny na świecie. Dotyka około 10 procent populacji
Depresja dotyka wszystkie grupy społeczne, bez względu na płeć, wiek i wykształcenie. Objawy depresji mogą być inne u każdego pacjenta i dlatego tak trudno ją rozpoznać. Jednak podstawową przyczyną błędów w zdiagnozowaniu depresji jest brak nawyku mówienia podczas wizyt u lekarza o emocjach oraz obawa przed piętnem choroby psychicznej.
Prawie nie ma osoby, która chociaż raz w życiu nie doświadczyła obniżenia nastroju. Jeśli samopoczucie jest złe, można mówić o smutku, jeżeli gorsze – o przygnębieniu, a jeśli jest bardzo źle – to prawdopodobnie depresja. Trudno radzić sobie wtedy z problemami, pracować, prowadzić normalne życie.

Do podstawowych objawów depresji należą:

• obniżenie nastroju charakteryzujące się przygnębieniem, pesymizmem,
• zmniejszenie energii powodujące niechęć do wykonywania czynności, częste uczucie zmęczenia,
• utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania radości w sytuacjach, które w okresie dobrego samopoczucia wywoływały pozytywne stany emocjonalne.

W okresie depresji często występują także inne objawy psychologiczne:

• poczucie niskiej wartości, niska samoocena,
• smutek,
• poczucie winy, porażki, brak nadziei.

Osłabieniu ulegają także funkcje poznawcze:

• pogarszają się pamięć i koncentracja uwagi,
• dużą trudność sprawia podejmowanie nawet prostych decyzji.

Charakterystyczne są także objawy somatyczne:

• utrata łaknienia, zmniejszenie masy ciała, problemy z trawieniem,
• zaburzenia snu, najczęściej objawiające się wczesnym budzeniem około 2-4 nad ranem bez możliwości ponownego zaśnięcia,
• depresję w chorobie afektywnej dwubiegunowej, szczególnie wtedy, gdy ma sezonowy przebieg (depresja w okresie jesienno-zimowym, a stany hipomaniakalne wiosną i latem), charakteryzuje występowanie przeciwnych (atypowych) objawów: zwiększenie łaknienia, przyrost masy ciała oraz wzmożona senność.

 ZABURZENIA LĘKOWE

Stany lękowe – napady paniki, lęk uogólniony czy społeczny, fobia czy choroba natręctw – bardzo utrudniają życie i pogarszają jego jakość. Pod wpływem lęku mogą pojawić się różnego rodzaju objawy chorobowe. Sprawdź, jakie są objawy różnych zaburzeń lękowych.

Lęk uogólniony
Wiele z nas ma w swoim otoczeniu osobę, która bez przerwy się czymś zamartwia, tworzy katastroficzne scenariusze. Najczęściej przedmiotem niepokoju jest zdrowie rodziny i własne, ale nie chodzi tu o sytuacje, gdy ktoś jest naprawdę chory, tylko wyobrażanie sobie, co będzie, gdy zachoruje. Niektórzy martwią się o sprawy finansowe. Konstruują ciąg wydarzeń w stylu: jak zwolnią mnie z pracy, to nie dostanę innej, nie spłacę kredytu, wyląduję pod mostem. Przedmiotem zmartwień są też drobne codzienne sprawy. Towarzyszy temu stałe pobudzenie, drażliwość, zaburzenia snu, bóle brzucha, napięcie mięśni odczuwane jako ból głowy, kręgosłupa, karku, które nie wiążą się z konkretnymi sytuacjami. Uspokojenie w jednej sprawie nie pomaga, bo pojawia się nowe zmartwienie.

Napady paniki
Nagle bez wyraźnego powodu pojawia się gwałtowny lęk, który chwyta za gardło. Nie można złapać powietrza, serce kołacze, drętwieją ręce, pojawia się ból głowy, występują poty. Choremu wydaje się, że zaraz umrze, wzywa pogotowie, trafia do szpitala na ostry dyżur. Napad trwa krótko – kilka, kilkanaście minut – i ustępuje. Z czasem pojawia się coraz częściej, nawet kilka razy dziennie. W przerwach chory z niepokojem czeka na kolejny.

Fobia
To nadmierny niewytłumaczalny lęk przed różnymi przedmiotami, zwierzętami, sytuacjami. Można bać się pająków, trzynastki, stomatologa. Tego typu lęki klasyfikuje się na pograniczu normy – doświadcza ich wiele osób i nie zaburzają codziennego funkcjonowania. Szczególnym rodzajem fobii jest lęk przed przestrzenią zamkniętą (klaustrofobia) i otwartą (agorafobia). Ludzie dostają napadu fobii, gdy boją się, że jak im się coś stanie, to nikt im nie pomoże, gdy są sami w domu.

Lęk społeczny
Dotyczy nawet 13 proc. ludzi i tak jak większość zespołów lękowych, częściej przytrafia się kobietom. Osoby z fobią społeczną odczuwają lęk przed publicznym zabieraniem głosu, jedzeniem w towarzystwie i wszystkimi sytuacjami, w których mogą być oceniane. Odczuwają wtedy objawy podobne do objawów przy ataku paniki – czerwienią się, pocą, mają sucho w ustach. Lekarz stawia diagnozę nie tyle na podstawie samych objawów, co ich unikania. Inteligentny człowiek tak sobie zorganizuje życie, że nigdy nie wsiądzie do windy, jeśli się boi. Chory z fobią społeczną pozuje na introwertyka, który nie znosi dużych spotkań, więc ich unika, chociaż tak naprawdę chciałby w nich uczestniczyć.

Choroba natręctw
Jej główne objawy to natrętne myśli (obsesje). Osoba z natręctwami zdaje sobie sprawę, że są to myśli chore, nie chce ich mieć, ale nie jest w stanie ich kontrolować. Z myśli natrętnych mogą wynikać natrętne czynności (kompulsje). Osoba, która boi się zabrudzenia, często oraz dokładnie myje ręce. Pewne cechy obsesyjne ma każdy. Ile razy zdarzyło nam się kilkakrotnie wracać spod windy do drzwi i nerwowo szarpać klamkę, chociaż już sprawdziliśmy, że drzwi są zamknięte? Granicę choroby wyznacza uciążliwość społeczna. Mycie rąk jest potrzebne, ale jeśli ktoś poświęca na to połowę dnia – to jest patologia.

CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA – ChAD

Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się występowaniem skrajnie różnych stanów psychopatologicznych – o dwóch przeciwstawnych biegunach – manii i depresji. Z tego względu nazywana jest chorobą afektywną dwubiegunową albo chorobą depresyjno-maniakalną. Używa się jeszcze nazwy cyklofrenia, ponieważ objawy choroby – mania i depresja – występują na przemian w różnych odstępach czasu.
Obecnie wiadomo, że choroba afektywna dwubiegunowa spowodowana jest zakłóceniami funkcji mózgu, których przyczynę stanowią uwarunkowania genetyczne. Dowodem na to jest częstsze występowanie choroby w rodzinach osób nią dotkniętych.
Ważne jest także to, że w czasie ostatnich 50 lat wprowadzono szereg leków, przy pomocy których można skutecznie leczyć depresję, manię, a także zapobiegać ich nawrotom.

SCHIZOFRENIA

Objawy schizofrenii są bardzo różne. Pomimo tego, że mogą pojawiać się niemal w każdym momencie życia, najczęściej po raz pierwszy występują pod koniec okresu dojrzewania lub w pierwszej fazie dorosłego życia. Sprawdź, jakie mogą być objawy schizofrenii.
U mężczyzn objawy schizofrenii po raz pierwszy pojawiają się zwykle pomiędzy 18 a 22 rokiem życia, u kobiet zaś w wieku dwudziestu kilku lat lub bezpośrednio po ukończeniu 30 roku życia. Rozpoznanie pierwszych objawów może być szczególnie trudne, jeśli choroba rozpoczyna się w okresie dojrzewania, to znaczy w wieku kilkunastu lat, ponieważ burzliwe zmiany w zachowaniu są w tej fazie życia powszechne.
Typowe objawy schizofrenii wpływają na to jak myślisz, czujesz i działasz. Lekarze dzielą te objawy na trzy podstawowe kategorie:

• objawy „pozytywne” czyli wytwórcze – takie jak widzenie, słyszenie czy odbieranie za pomocą innych zmysłów rzeczy, których tak naprawdę nie ma, czy też urojenia, które mogą przybierać wiele różnych form, na przykład urojenia prześladowcze, wielkościowe, religijne, czy też odnoszące się do telepatii, kosmitów lub innych zjawisk paranormalnych
• objawy „negatywne” czyli deficytowe – przykładem może być brak motywacji, utrata zdolności do przeżywania emocji, wycofanie z kontaktów z rodziną czy przyjaciółmi, zaburzenia rytmu snu i czuwania czy zachowania aspołeczne
• zaburzenia funkcji poznawczych – to na przykład zakłócony proces myślenia, czy niezdolność do skończenia rozpoczętego zdania.
  Praktycznie u każdego pacjenta spotykamy różne połączenia i kombinacje objawów wytwórczych, deficytowych oraz zaburzeń funkcji poznawczych..